Bloedprikken
Bloedprikken. Dé manier om scherp te blijven op je eigen gezondheid. Echter prikken de meeste mensen alleen maar bloed als hun huisarts dat aanraadt. Een gemiste kans, want zelf preventief bloed laten prikken kan veel narigheid schelen. Om deze stap wat makkelijker te maken, leggen we hieronder alles uit over bloedprikken, zodat je weet wat je kan verwachten.
Inhoud
Waarom moet je bloedprikken?
Er zijn verschillende redenen om bloed te laten prikken. De meest voorkomende reden is dat een arts of andere professional een bloedonderzoek aanvraagt omdat hij of zij vermoedt dat er sprake is van een ziekte, aandoening of tekort. Bloedprikken is één van de meest gebruikte testen om een diagnose te kunnen stellen. Het wordt vaak gebruikt als reguliere check-up, maar ook voor het:
- Vaststellen van bepaalde diagnoses;
- Monitoren van chronische ziektes;
- Vaststellen of een behandeling aanslaat;
- Onderzoeken of organen hun werk goed doen;
- Vaststellen of het immuunsysteem goed werkt.
Waarom preventief bloedprikken?
Bij preventief bloedprikken laat je bloed prikken zonder dat daar per sé reden voor is. Op deze manier blijf je op de hoogte van je eigen gezondheid en kan je mogelijke tekorten vroegtijdig aanwijzen! Een preventief bloedonderzoek loopt nooit via de huisarts, maar is op eigen initiatief, via een organisatie als bijvoorbeeld Wellboard.
Belangrijk om te weten, is dat een huisarts bloedwaardes vaak vergelijkt met standaardwaardes. Wij bij Wellboard kijken daarentegen juist naar naar zogeheten optimaal waarden. Oftewel, de meest optimale bloedwaarden die passen bij jouw geslacht en leeftijd. Deze waarden zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en kennis van onze therapeuten uit de praktijk.
Hoe maak ik een afspraak voor bloedprikken?
Een afspraak maken voor bloedprikken verloopt in de meeste gevallen via je huisarts.
Bij een preventief onderzoek maak je zelf de afspraak via het platform dat het onderzoek regelt. Een voorbeeld hiervan is Wellboard.
Als je (preventief) bloed laat prikken in het ziekenhuis, moet je van tevoren een afspraak maken. Doe je dit niet? Dan kan de wachttijd erg hoog oplopen. Een afspraak bij ziekenhuis maak je online of telefonisch.
Bloed prikken zonder afspraak kan alleen met een verwijsbrief via de huisarts.
Waar kan je bloedprikken?
Bloedprikken kan door het hele land. Naast ziekenhuizen zijn er genoeg commerciële plekken waar bloed geprikt kan worden.
Als je een verwijsbrief van de huisarts meekrijgt, wordt er meestal bloed geprikt in een ziekenhuis.
Aanvullend hierop kun je nog verdere preventieve testen doen, die dieper inzoomen op een bepaald gezondheidsonderwerp. Dit doe je dus niet bij de huisarts, maar kan je zelf zonder verwijzing aanvragen via:
- een specialistische kliniek;
- een diëtist;
- online via een onafhankelijke test partij.
Bij Wellboard vindt is het bloedprikken altijd bij jou in de buurt óf zelf thuis. Op die manier kost het weinig moeite en blijf je toch op de hoogte van je eigen gezondheid.
Angst voor bloedprikken
Zo’ 20% van de mensen in Nederland is bang voor injecties en naalden. Dit is natuurlijk vervelend, maar als je vooraf goede voorbereidingen treft en duidelijk communiceert met degene die je bloed gaat prikken, hoeft dit geen probleem te zijn:
- Drink vooraf genoeg water. Dit zorgt ervoor dat er meer vloeistof in je aderen zit en het bloedprikken makkelijker wordt.
- Laat vooraf weten dat je prikangst hebt. Dit kan aan de huisarts zijn, maar ook direct aan degene die het bloed gaat prikken. Medewerkers van een prikplek hebben hier ervaring mee en kunnen je op deze manier helpen.
- Zorg voor afleiding. Geef bijvoorbeeld aan dat je het liefste op je telefoon kijkt als het bloedprikken begint of luister naar muziek.
- Zorg ervoor dat je niet om kan vallen tijdens het bloedprikken. In het ziekenhuis zijn er vaak al stoelen die ervoor zorgen dat je stevig zit. Zo verminder je de kans dat je flauwvalt.
- Probeer te ontspannen. Dit kan je doen door vooraf ademhalingsoefeningen te doen of een liedje te zingen in je hoofd.
- Zorg ervoor dat je warm bent. Als je lichaamstemperatuur laag is, wordt het voor degene die bloed prikt lastiger om een ader te vinden. Daarnaast stroomt ook het bloed minder snel, waardoor het prikken een vervelende ervaring kan worden.
- Neem iets te eten of drinken mee voor na het bloedprikken. Het komt vaak voor dat mensen zich achteraf wat licht voelen in hun hoofd. Daarom is het goed snel na het prikken iets te eten of drinken.
Hoe gaat bloedprikken in zijn werk?
Normaal gesproken prikt men bloed vanuit de elleboogholte. Dit is bij voorkeur in de holte van de niet-dominante arm, want na het bloedprikken kan er wat stijfheid optreden. In sommige gevallen is een prik in de elleboogholte onmogelijk of niet voldoende. In deze gevallen zijn er ook andere opties:
- Bovenkant van de hand. Dit gebeurt vaak alleen als bloedafname uit de elleboogholte niet lukt/onmogelijk is.
- Een vingerprik. Dit is de pas een optie als zowel afname uit de elleboogholte als bovenkant hand niet lukt.
- Via een infuus. Soms is het zo je op meerdere tijdstippen op een dag bloed moet prikken. In deze gevallen biedt een infuus uitkomst, want dan hoeft er maar één keer geprikt te worden.
- Via de hiel. Dit gebeurt bij kleine baby’s. Als ze wat ouder zijn, verandert de hielprik vaak in een vingerprik.
Bloedprikken in de elleboogholte verloopt bijna altijd in vaste stappen:
- Het klaarleggen van alle benodigde spullen. Denk hierbij aan watjes, ontsmettingsmiddel, stuwband, spuit, naald en een bepaalde hoeveelheid buisjes.
- Degene die bloed afneemt gaat opzoek naar een geschikte plek in de elleboogholte.
- Als er een ader is gevonden, krijg je een stuwband om je bovenarm. Deze wordt dan strak aangetrokken. De stuwband zorgt ervoor dat de aan- en afvoer van bloed naar de arm vermindert. Hierdoor zwelt de ader een beetje op en is hij beter te zien. Dit maakt het bloedprikken makkelijker.
- Het schoonmaken van de plek waar geprikt gaat worden. Dit gebeurt met een watje en ontsmettingsmiddel.
- Nu begint het prikken. Als de naald eenmaal goed zit, mag de stuwband wat losser. Het bloed loopt daardoor op geleidelijk tempo de buisjes in. Afhankelijk van de hoeveelheid bloed die er nodig is, wordt er gewisseld tussen buisjes. Daar voel je helemaal niks van.
- Als alle buisjes vol zijn, gaat de naald de arm uit. Het gaatje van de naald wordt afgedekt met een watje of pleister.
Wat is nuchter bloedprikken?
Nuchter prikken betekent dat je voor de bloedafname niks mag eten of drinken. Water of thee zonder suiker vormen hierop de enige twee uitzonderingen. Nuchter prikken is in bepaalde gevallen nodig, omdat eten en drinken de bloedwaardes veranderen. Dat kan weer zorgen voor onbetrouwbare bloeduitslagen.
Meestal mag je zo’n 8-12 uur voor het bloedprikken niks eten of drinken. Om dit makkelijker te maken, zijn zulke bloedtesten vaak in de ochtend gepland. Op die manier kan je een normaal ritme aanhouden en hoef je alleen je ontbijt even uit te stellen.
Maar waarom moet je nuchter prikken? Omdat je bloedwaardes dan niet worden beïnvloed door de voedingsstoffen in voedsel. Elke keer dat je eet, stijgt je suikerspiegel en is een bloedonderzoek niet meer 100% betrouwbaar. Om dezelfde reden is het niet handig om kort voordat je bloed gaat prikken te sporten, te roken of om kauwgum te kauwen. Daarentegen is het wel goed om veel water te drinken voor een bloedtest. Dit zorgt voor meer vloeistof in de aderen waardoor het bloedprikken makkelijker wordt.
Wat kost bloedprikken?
Als je huisarts of andere professional het bloedonderzoek aanvraagt, valt dit onder de basisverzekering. Je betaalt dan alleen je verplichte eigen risico. Zonder verwijzing van een arts zijn de regels heel anders. Dan geldt er géén vergoeding voor bloedonderzoek en moet je het zelf betalen. Dat is dus altijd het geval bij een preventief onderzoek, zowel in het ziekenhuis als bij een commerciële prikplek.
Bij een preventief onderzoek met een verhoogd risico op bepaalde ziekten wordt het prikken echter wél vergoed. Hiervoor is wel een aanvraag vanuit de huisarts nodig.
De prijs van een bloedonderzoek is afhankelijk van welke stofjes je allemaal laat testen. Maar omdat een preventief bloedonderzoek veel informatie over je gezondheid geeft, is het altijd goed besteed geld!
Via Wellboard kun je ook een (preventief) bloedonderzoek aanvragen. Je stelt dan zelf je pakket samen en vinkt aan welke stofjes je wilt laten onderzoeken.
